مدتی است که جریانات اخیر یمن و کشتار شیعیان در این کشور و نیز ارتباط این تحرکات با قیام یمانی که از علائم ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف شمرده شده، ذهن شیعیان و ارادتمندان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را به خود جلب نموده است. مقاله زیر که برگزیدهای از سخنان استاد عصام العماد میباشد، پاسخی به این دغدغه است.
لازم به ذکر است که آقای دکتر عصام العماد که مدتها وهابی بوده و با درک عمیق انحرافات آنان، شیعه گردیده است و فضل و کمال ایشان برای محافل علمی و دینی شیعه و اهل سنت روشن است، به جهت شیعه شدن و حمایت جوانمردانه از شیعیان مظلوم یمن، مورد هجوم شدید و تخریب شخصیت، از طرف وهابیت و حکومت یمن قرار گرفته است...
شیعیان یمن و رهبری جنبش آنهاشیعیان در یمن به سه مذهب جعفری، زیدی و اسماعیلی تقسیم میشوند. هم اکنون تقارب مذهبی خوبی میان شیعیان جعفری و شیعیان زیدی برقرار است. یکی از علل به وجود آمدن این همبستگی مذهبی، وجود شخصیت علامه حسین حوثی بوده است. قبل از شروع به فعالیت شهید علامه حوثی، کتابهایی از طرف شیعیان زیدی علیه شیعیان جعفری و نیز به عکس، کتابهایی از طرف شیعیان جعفری علیه شیعیان زیدی منتشر میشد، ولی علامه حوثی با درایت خود توانست این تفرقه مذهبی را پایان بدهد.
در حقیقت حکومت یمن تلاش میکرد میان شیعیان جعفری و زیدی فتنه انگیزی کند، ولی علامه حوثی این فتنه را خنثی کرد. پروژه وحدت آفرین علامه حوثی میان شیعیان زیدی و جعفری در یمن، یکی از دلایل اصلی عصبانیت حکومت یمن از علامه حسین حوثی بود.
او توانست گروهی اعتقادی و نظامی را به نام گروه «جوانان مؤمن» به وجود آورد. اعضای این گروه، دارای ویژگیهای اخلاقی منحصر به فردی هستند. این خصوصیات فقط رفتارهایی سطحی و ظاهری در این گروه نیست، بلکه تربیت علامه حسین حوثی باعث ریشه دارشدن بزرگواریهای اخلاقی در عمق جان این مجاهدان شده است.
ایشان شیوه تربیتی ویژهای داشت، جوانان طرفدار خود را زیر نظر داشت و از نظر تربیتی به آنها توجه میکرد. او تلاش مینمود که طرفدارانش وقت بیهوده نداشته باشند و اوقات فراغت آنها را با برنامههای سازنده تربیتی پر میکرد. علامه حوثی در تبلیغ دینی و سازماندهی تشکیلات جوانان مومن، از بهترین و جذابترین شیوههای تربیتی استفاده میکرد، در نتیجه محبوبیت و عشق جوانان به ایشان در تاریخ یمن کم نظیر است.
تلاشهای رژیم یمن و عربستان، برای تخریب چهره شهید حوثی در میان پیروانش، تاکنون ناکام بوده و آنها توفیقی نداشتهاند. آنان بهترین سخنرانان و نویسندگان کشورهای عربی را برای تأثیرگذاری بر اعضای گروه جوانان مؤمن استخدام میکردند و آنها شستوشوی فکری میدادند، ولی هر چه تلاش آنها بیشتر میشد، عشق جوانان مؤمن به شهید حوثی افزایش مییافت. از طرف دیگر تلویزیون رسمی یمن برنامههای دائمی علیه این جریان داشته و دارد، ولی تاکنون نتوانسته محبوبیت این جریان را در میان مردم یمن کم کند.
علامه حوثی توانست تمامی جنبههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی در تربیت هواداران خود مَد نظر داشته باشد. او تعالیم قرآن را محور حرکت تربیتی همه جانبه خود قرار داده بود. همچنین بر اساس مبانی مکتب اهل بیت علیهم السلام جوانان را تربیت میکرد.
او بر بیداری و بصیرت سیاسی تأکید بسیار داشت. تلاش آقای حوثی این بود که جوانان مؤمن گرایش و موضعگیری متحد در مسائل مختلف داشته باشند و در یک مسیر مشخص حرکت کنند.
تأثیر شهادت علامه حوثی در یمن
شهادت علامه حسین حوثی در جامعه یمن تأثیر بسیار عمیقی داشت. شاید اگر شهید حوثی تا امروز زنده بود، به اندازه شهادتش نمیتوانست در جامعه یمن تأثیرگذار باشد.
سخنرانیهای وی که به شکل جزوههای متعدد منتشر شده بود، بعد از شهادت او در میان مردم یمن دست به دست میشد.
برخی شخصیتهای بزرگ یمن از رییس جمهور یمن درخواست کردند که جسد شهید حسین الحوثی را به مردم صعده تحویل دهد. رییس جمهور در پاسخ گفته بود: آیا قصد دارید برای همه مردم یمن حرم مقدسی بسازید؟ بعد از گذشت سالها از شهادت علامه حوثی، هنوز جسد ایشان، به خانوادهاش تحویل داده نشده است.
آینده شیعیان یمن
شش جنگ ایجاد شده در یمن، نه تنها جوانان مؤمن و مبارز را از مقاومت خسته نکرده است، بلکه علاقمندی و عمق اندیشههای این متفکر جهان اسلام را در بین جوانان بیشتر کرده است.
در حقیقت در یمن بیداری وسیع و بزرگی شکل گرفته است. اگر این بیداری اسلامی به وجود نمیآمد، حکومت عربستان به شیعیان یمن حمله نمیکرد. به برکت جنبش اسلامی پدید آمده توسط علامه حوثی، مردم گروه گروه به مذهب تشیع وارد میشوند، چنان که بسیاری از مردم یمن که با شیعه آشنا نبودند، با استفاده از آثار علامه حوثی، شیعه را شناختند، چون وی حقایق و ویژگیهای تشیع را به زبانی تأثیرگذار و جذّاب مطرح کرده است.
نتایج جنگ علیه شیعیان یمن
جنگ عربستان و حکومت یمن علیه شیعیان، تاکنون به دلایل زیر به نفع تشیع بوده است:
الف. بسیاری از شیعیان فقط انتساب ظاهری به تشیع داشتند و شیعه شناسنامهای بودند، حتی برخی از آنها، اعتقاداتی مخالف تشیع پیدا کرده بودند، ولی این جنگ باعث بازیابی هویّت شیعه در یمن شد.
ب. این جنگ، شیعیان را وارد معادله سیاسی یمن کرد، تا جایی که حکومت یمن از شیعیان درخواست میکند حزبی سیاسی تشکیل دهند، در حالی که قبل از جنگ، حکومت یمن، وجود شیعیان را به رسمیّت نمیشناخت.
ج. این جنگ به شیعیان جرأت داد تا محبّت خود را به اهلبیت علیهم السلام رسماً اعلام کنند، در حالی که پیش از این جنگ، شیعیان میترسیدند خود را به مذهب اهل بیت منتسب کنند.
د. پیروزیهای بزرگی که شیعیان در جنگ علیه حکومت یمن و عربستان به دست آوردند، به شیعیان یمن قداست بخشیده است. بسیاری از پیروان مذاهب اسلامی دیگر، درباره علل مقاومت تعداد اندکی از شیعیان در مقابل ارتش مسلح یمن و عربستان تحقیق میکنند. این جنگ در قلب دشمنان مکتب اهل بیت در یمن، ترس و رعب افکنده است، چنان که قلوب پیروان اهل بیت در یمن را شاد کرده است.
نگاه شیعیان عربستان به جنبش حوثی در یمن
شیعیان در همه جای دنیا، اهل بیت را دوست دارند؛ به همین جهت شیعیان جهان به شکل عمومی و شیعیان عربستان به شکل خاص طرفدار حوثیها هستند، به ویژه که دو مسأله وجود دارد که باعث نزدیکتر شدن شیعیان عربستان به حوثیها میشود: اول همسایگی حوثیها با عربستان و دوم تشابه در مظلومیّت است. حکومت عربستان پیش از ستمگری علیه حوثیها، شیعیان عربستان را مورد ظلم قرار داده است. مسلماً فقط مظلوم است که میتواند حال مظلوم را درک کند.
خواسته اصلی شیعیان یمن
شیعیان در یمن از هستی و هویت و حق حیات خود دفاع میکنند. حکومت یمن قصد دارد شیعیان را از بین ببرد، از این رو کتابهایشان را میسوزاند، مساجدشان را ویران میکند، شخصیت هایشان را تخریب می کند، به شخصیت امام علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام توهین میکند... کتاب نهج البلاغه و صحیفه سجادیه را ممنوع کرده است، مراسم عید غدیر و مراسم عاشورا را ممنوع نموده است.
حکومت یمن همانند حکومت بعثی صدام در عراق با شیعیان رفتار میکند. صدام معتقد بود که نیازی به شیعیان در عراق ندارد، امروز هم علی عبدالله صالح معتقد است که شیعیان در یمن جایی ندارند. حکومت یمن و عربستان هر دو برای محو تشیع در یمن دست به دست هم دادهاند. حوثیها از زندگی خود، ناموس و فرزندان و اموالشان دفاع میکنند. آنها میخواهند حق حیات داشته باشند و معتقدند اگر مقاومت نکنند همگی از بین خواهند رفت.
نقش انقلاب اسلامی در جنبش شیعیان یمن
بدون شک انقلاب اسلامی ایران، باعث به وجود آمدن بیداری اسلامی در جهان اسلام شده است، هم در میان شیعیان و هم در میان اهل سنّت. طبیعی است که شیعیان یمن هم تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرار بگیرند. ولی این تأثیرپذیری فکری از انقلاب اسلامی تنها منحصر به شیعیان یمن نیست، بلکه بسیاری از عالمان اهل سنّت نیز از انقلاب اسلامی تأثیر گرفتهاند. بسیاری از رهبران فکری اهل سنّت در جهان اسلام، مانند شیخ محمد غزالی، ابوالاعلی مودودی، راشد غنوشی، حسن ترابی را دیدهایم که از انقلاب اسلامی متأثر شده و از آن دفاع کردهاند.
متأسفانه حکومت یمن و عربستان میان تأثیرپذیری فکری از انقلاب و مسأله دریافت کمکهای نظامی از ایران خلط کردهاند. جهان اندیشه از دنیای ارتباطات نظامی فاصله دارد. عجیب این است که حکومت عربستان با بمبهای فسفری که استفاده از آن در قوانین بینالمللی جنگی ممنوع است، شیعیان یمن را بمباران میکند، و به صورت علنی وارد یمن شده است، ولی با این حال ایران را به دخالت در مسائل یمن متهم میکند.
علت اصلی جنگ با شیعیان یمن
رییس جمهور مصر، حُسنی مبارک قبل از جنگ یمن، درباره هلال شیعه و خطر رشد شیعیان برای خاورمیانه سخن گفته است. بسیاری از رهبران سیاسی از بیداری شیعیان در کشورهای عربی و غیرعربی داد سخن دادهاند. دکتر یوسف قرضاوی از حرکت تبشیری شیعه و جنبش تحوّل به مذهب شیعه در جهان سخن گفته است. با توجه به همسایه بودن یمن با عربستان که مرکز اصلی وهابیّت به شمار میآید، این جنگ به عنوان جنگی پیشگیرانه برای محاصره تشیع در یمن آغاز شد. به تعبیر آنها و تصریح رهبران ارتش یمن و عربستان، تشیع ابتدا یمن و سپس عربستان را میبلعد! پس، قبل از این اتفاق باید آنها را قتل عام کرد!
این جنگ، علیه مذهب و طایفه شیعه به راه افتاده است و هرچند ریشههای سیاسی دارد، ولی علل سیاسی آن درجه دوم است. البته نباید فراموش کنیم که عربستان در جنگ خود علیه شیعیان یمن، شیعیان را به ایران ربط میدهد. هدف عربستان این است که ذهن مردم را از خطر آمریکا و اسرائیل منحرف کرده و دشمنی خیالی برای آنان بسازد. عربستان خطر ایران را جایگزین خطر آمریکا و اسرائیل کرده است و میخواهد جنگ را از مبارزه با آمریکا در خاورمیانه به جنگ میان شیعیان و اهل سنّت بکشاند.
ارتباط قیام شیعیان یمن با قیام یمانی در آستانه ظهور
همان طور که مطلع هستید روایات بسیار موثقی درباره قیام یک رهبر شیعه یمنی در آخر الزمان وجود دارد که با جنبش ایرانیان نیز هماهنگ خواهد بود. از سوی دیگر میدانیم که حوثیها تنها گروه شیعه اثناعشری در یمن هستند که به انقلاب ایران نیز اعتقاد دارند. با توجه به دو موضوع فوق، حال سؤال این است که آیا این امکان وجود دارد که یمانی موعود از میان همین حوثیها باشد؟ یا شیعیان دیگری از درون حوادث جاری سر برخواهند آورد که یمانی موعود، رهبر آنان خواهد بود؟
برای پاسخ به این سؤال، باید گفت: در حقیقت مسأله تشخیص مصداق در مورد یمانی که زمینه ساز ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است و در روایات به او وعده داده شده و این که آیا یمانی در میان حوثیان هست یا نه، جزو امور غیبی است. ما نمیتوانیم به شکل قطعی این مسأله را اثبات یا رد کنیم. البته میتوانیم به قانون مهمی اشاره نماییم که باید همیشه در نظر داشته باشیم. این که ما پیرو اهل بیت علیهم السلام هستیم و به همین جهت باید جنبشهای پدید آمده در ایران، عربستان، عراق و یمن را به شکل ویژه مورد توجه قرار دهیم، چون حرکت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و یاوران اصلی ایشان در ایران، یمن، عراق و عربستان هستند. همین مسأله باعث میشود تا به جنبش حوثی توجه کنیم.
جنبش حوثی در منطقهای استراتژیک قرار دارد که در دوران ظهور، محور برخی تحولات خواهد بود. بنابراین نمیتوانیم به این جنبش به چشم حرکات دیگر شیعیان مثلاً در لیبی یا فرانسه بنگریم. شکی نیست که جنبش حوثی، جنبشی پربرکت و یاری شده از جانب خداست، ولی این دلیل، کافی نیست که ادعا کنیم یمانی در این مجموعه قرار دارد.
نقش جمهوری اسلامی در ارتباط با شیعیان یمن
فشارهای شدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران در سطح بین الملل وجود دارد. البته رسانههای بینالمللی ایران به شکل رسمی و علنی مظلومیت شیعیان یمن را مطرح میکند. به همین دلیل هم عربستان و مصر پخش برنامههای شبکه العالم را از ماهوارههای عرب ست و نیل ست قطع کردهاند، چون شبکه العالم ـ که متعلق به ایران استـ زبان مظلومیت شیعیان یمن است. جالب این که این تصمیم تقریباً سه روز قبل از هجوم عربستان علیه شیعیان یمن اجرایی شد.
معرفی منابع معتبر برای شناسایی شیعیان یمن
مجموعههای از شیعیان در یمن فعال هستند که بیانیههای زیادی در دفاع از شیعیان جعفری و شیعیان زیدی صادر کردهاند، مانند: الرابطه الجعفریه و جمعیة علماء الجعفریه. برخی سایتها نیز مظلومیت شیعیان یمن را منتشر میکنند، مانند سایت المنبر نت، تالار گفتوگوی مجالس آل محمد صلی الله علیه و آله، سایت حضرموت و سایت صعده آنلاین.